Τι είναι η πλατυποδία;
Το φυσιολογικό ανθρώπινο πόδι είναι μια πολύπλοκη τρισδιάστατη δομή με καμάρες. Η κύρια καμάρα εκτείνεται κατά μήκος της έσω επιφάνειας του ποδιού, από τη πτέρνα προς τα δάκτυλα των ποδιών. Η δεύτερη, μικρότερη καμάρα φέρεται εγκάρσια από το πρώτο προς το πέμπτο (μικρό) δάκτυλο, στο ύψος των λεγόμενων κεφαλών των μεταταρσίων οστών. Οι καμάρες αυτές είναι χαμηλότερες σε άτομα με πλατυποδία.
Τα επίπεδα πόδια μπορεί να είναι φυσιολογικά ή παθολογικά. Τα βρέφη και τα νήπια φαίνεται να έχουν πλατυποδία όταν στέκονται λόγω αυξημένης κινητικότητας των αρθρώσεων επειδή τα πόδια τους έχουν φυσιολογικό λιπώδη ιστό στην περιοχή της καμάρας. Μια ελαφριά καμάρα μπορεί να δημιουργείται όταν το παιδί κάθεται ή στέκεται στις μύτες. Τα φυσιολογικά παιδιά γεννιούνται με αυτόν τον τρόπο και οι γιατροί αναφέρονται σε αυτό ως εύκαμπτη πλατυποδία. Τα φυσιολογικά επίπεδα πόδια με πλατυποδία είναι συμμετρικά, δεν έχουν κανένα περιορισμό κίνησης και γενικά είναι ανώδυνα. Αυτού του τύπου η πλατυποδία δεν παρεμβαίνει στην ικανότητα του παιδιού να περπατάει ή να αθλείται. Τα περισσότερα παιδιά το ξεπερνούν τελικά καθώς τα πόδια τους μεγαλώνουν, το παιδικό λίπος εξαφανίζεται και οι μύες των ποδιών τους ενισχύονται με δραστηριότητες που περιλαμβάνουν φόρτιση όπως για παράδειγμα το περπάτημα.
Τα παθολογικά επίπεδα πόδια συνήθως έχουν κάποια συμπτώματα.
Ποια είναι τα συμπτώματα της πλατυποδίας;
Τα πόδια με πλατυποδία ως φυσιολογική παραλλαγή είναι συνήθως ανώδυνα, αλλά μπορεί να εμφανιστεί ήπιος πόνος κατά τη διάρκεια αθλημάτων και δραστηριοτήτων. Τα υποδήματα φθείρονται άνισα και μπορεί να ενοχλούν. Μερικές φορές εμφανίζεται πόνος μόνο κατά τη διάρκεια ή μόνο μετά από την άθληση ή άλλη σωματική δραστηριότητα. Μερικές φορές το παιδί παραπονιέται ότι το πόδι, η ποδοκνημική ή το σκέλος του είναι κουρασμένο ή ότι έχει πόνο το βράδυ. Εάν εμπλέκεται και ο Αχίλλειος τένοντας (στο πίσω μέρος της ποδοκνημικής), μπορεί να γίνει κόκκινος και επώδυνος. Μερικές φορές δημιουργούνται κάλοι κάτω από τις καμάρες.
Τα πόδια με παθολογική πλατυποδία από την άλλη μεριά είναι συχνά επώδυνα και ορισμένες φορές δύσκαμπτα. Αυτή είναι η λεγόμενη δύσκαμπτη πλατυποδία, όπου δεν σχηματίζεται καμάρα ακόμα κι αν το πόδι δεν πατάει στο έδαφος.
Οι άνθρωποι μεγαλύτερης ηλικίας μπορεί να αναπτύξουν ασύμμετρη πλατυποδία, που σημαίνει ότι είχαν φυσιολογικά ή ελαφρώς επίπεδα πόδια που ξαφνικά ή σταδιακά καταρρέουν σε σοβαρή πλατυποδία ενηλίκων.
Τι προκαλεί την πλατυποδία;
Η πλατυποδία μπορεί να είναι κληρονομική, ωστόσο, συνήθως δεν προκαλεί συμπτώματα μέχρι την παιδική ηλικία. Εάν ένα βρέφος ή ένα μικρό παιδί παρουσιάζει πόνο στα πόδια, μπορεί να σημαίνει πως συμβαίνει κάτι άλλο. Ο παιδίατρος ή ο εξειδικευμένος ορθοπαιδικός πρέπει να εξετάσει το παιδί με επώδυνη πλατυποδία. Τα μεγαλύτερα παιδιά (ηλικίας 10 έως 12 ετών) και οι έφηβοι με επώδυνη ασύμμετρη πλατυποδία μπορεί να έχουν μια κατάσταση που ονομάζεται οστική γέφυρα ή συνοστέωση του ταρσού (tarsal coalition), όπου διαταράσσεται ο φυσιολογικός διαχωρισμός των οστών των ποδιών.