Τι είναι η κάκωση Lisfranc;
Η κάκωση Lisfranc αφορά έναν σύνδεσμο του ποδιού που βρίσκεται ανάμεσα σε δύο οστά που ονομάζονται έσω σφηνοειδές και δεύτερο μετατάρσιο. Το όνομα προέρχεται από τον Γάλλο χειρούργο Jacques Lisfranc de St. Martin (1790-1847), ο οποίος ήταν ο πρώτος που ασχολήθηκε ειδικά με την μελέτη αυτής της περιοχής του ποδιού.
Τι είναι η χειρουργική επέμβαση για κάκωση Lisfranc;
Η ρήξη του συνδέσμου Lisfranc μπορεί να οδηγήσει σε αστάθεια και διαταραχή των αρθρώσεων στο μέσο πόδι. Ο στόχος της χειρουργικής επέμβασης είναι να αποκατασταθεί η φυσιολογική ευθυγράμμιση και σταθερότητα στο πόδι. Είτε ο τραυματισμός έχει ως αποτέλεσμα μια παρεκτόπιση των οστών, είτε μια εμφανή εξάρθρωση των αρθρώσεων του ποδιού, η χειρουργική επέμβαση έχει στόχο να τα επαναφέρει στην αρχική τους θέση.
Ποια σημάδια υποδηλώνουν την ανάγκη χειρουργικής επέμβασης;
Η χειρουργική επέμβαση για κάκωση Lisfranc ενδείκνυται όταν υπάρχει μετατόπιση των αρθρώσεων του μέσου ποδός και αστάθεια στην περιοχή. Συχνότερα αυτή η μετατόπιση εντοπίζεται στις ακτινογραφίες. Η απεικόνιση με αξονική και μαγνητική τομογραφία μπορεί επίσης να βοηθήσει στη διάγνωση. Η χειρουργική επέμβαση είναι απαραίτητη για την επανευθυγράμμιση και τη σταθεροποίηση των αρθρώσεων. Ορισμένοι τραυματισμοί μπορεί να απαιτούν αρθρόδεση, η οποία βοηθά τα οστά να κολλήσουν μεταξύ τους στις περιοχές του κατεστραμμένου χόνδρου.
Πότε πρέπει να αποφεύγεται η χειρουργική επέμβαση;
Δεν χρειάζεστε χειρουργική επέμβαση για κάκωση Lisfranc εάν έχετε διάστρεμμα των συνδέσμων του ποδιού που δεν δημιουργεί αστάθεια. Τέτοιες βλάβες απαιτούν συνήθως να περιορίσετε τη δραστηριότητα και να χρησιμοποιήσετε μία μπότα ή ένα νάρθηκα για τουλάχιστον έξι ή οκτώ εβδομάδες. Άλλοι λόγοι για να μην υποβληθείτε σε χειρουργική επέμβαση περιλαμβάνουν σημαντικό οίδημα (δηλαδή πρήξιμο) των μαλακών μορίων, σοβαρή περιφερική αγγειακή νόσο ή κάταγμα σε έδαφος διαβητικής νευροπάθειας, που ονομάζεται αρθροπάθεια Charcot. Συζητείστε με τον ορθοπαιδικό σας εάν έχετε αυτές τις παθήσεις πριν από τη χειρουργική επέμβαση για κάκωση Lisfranc.
Γενικές πληροφορίες για την χειρουργική επέμβαση
Η επέμβαση πραγματοποιείται με εισαγωγή του ασθενούς στην κλινική. Σε ορισμένες περιπτώσεις μπορεί να γίνει και ως ημερήσια νοσηλεία. Χρησιμοποιείται γενική αναισθησία. Επίσης συχνά χρησιμοποιείται και περιφερική αναισθησία με τη μορφή ενός νευρικού μπλοκ για να βοηθήσει στον έλεγχο του πόνου μετά την επέμβαση. Τέλος, συνήθως χρησιμοποιείται και ίσχαιμος περίδεση για τη μείωση της αιμορραγίας. Οι περισσότεροι ασθενείς θα χρειαστούν τουλάχιστον μία τομή στην κορυφή του ποδιού. Μπορεί να χρειαστεί μια δεύτερη τομή, ανάλογα με τη σοβαρότητα και το είδος του τραυματισμού.
Η πρώτη τομή γίνεται συνήθως στην ράχη του ποδιού σε μια γραμμή μεταξύ του μεγάλου δακτύλου και του δεύτερου δακτύλου. Οι ιστοί παρεκτοπίζονται προσεκτικά για να ελαχιστοποιηθεί ο κίνδυνος τραυματισμού τενόντων ή νευρικών δομών. Οι αρθρώσεις ανατάσσονται, δηλαδή ξαναμπαίνουν στη θέση τους, και συγκρατούνται προσωρινά με μεταλλικές καρφίδες. Ο ορθοπαιδικός χειρούργος θα ξεκινήσει συνήθως με την ανάταξη του πρώτου μεταταρσίου και στη συνέχεια θα προχωρήσει στο δεύτερο. Ένα ειδικό μηχάνημα ακτινογραφιών, το λεγόμενο ακτινοσκοπικό C arm χρησιμοποιείται στη διάρκεια του χειρουργείου για να επιβεβαιωθεί ότι η θέση των αρθρώσεων έχει διορθωθεί. Μια δεύτερη τομή είναι συχνά απαραίτητη για σοβαρότερους τραυματισμούς. Αυτή η δεύτερη τομή τυπικά γίνεται επίσης στην ράχη του ποδιού αλλά περισσότερο προς την πλευρά του μικρού δακτύλου.
Μια σειρά από βίδες ή πλάκες θα χρησιμοποιηθούν για να συγκρατήσουν τα οστά στη θέση τους. Αυτές οι βίδες και οι πλάκες τοποθετούνται κάτω από το δέρμα. Μία από τις βίδες που τοποθετούνται συχνά έχει λοξή φορά, ανάμεσα σε δύο οστά που ονομάζονται έσω σφηνοειδές και δεύτερο μετατάρσιο. Αυτή η βίδα μιμείται τη διαδρομή του τραυματισμένου συνδέσμου Lisfranc. Ορισμένοι τραυματισμοί απαιτούν να παραμείνουν οι μεταλλικές καρφίδες K wires στη θέση τους. Αυτά τα σύρματα αφήνονται μερικώς εκτεθειμένα έξω από το δέρμα.
Μια χειρουργική επέμβαση αρθρόδεσης περιλαμβάνει μια παρόμοια τεχνική. Η κύρια διαφορά είναι ότι ο χόνδρος αφαιρείται από τις επιφάνειες άρθρωσης πριν από την εισαγωγή πλακών ή βιδών. Ο στόχος είναι τα οστά να κολλήσουν μεταξύ τους και να δημιουργήσουν μια ενιαία μάζα οστού.
Μετά τη χειρουργική επέμβαση το πόδι του ασθενούς μπαίνει σε νάρθηκα αποφόρτισης. Αυτός προστατεύει τα οστά και τις τομές. Ο ασθενής θα πρέπει να ανυψώσει το πόδι όσο το δυνατόν περισσότερο για να μειώσει το οίδημα και τον πόνο. Ο πόνος συνήθως ελέγχεται με φάρμακα από το στόμα.
Ο ασθενής θα επανεξεταστεί περίπου δύο εβδομάδες μετά τη χειρουργική επέμβαση για αφαίρεση των ραμμάτων. Σε αυτή τη φάση τοποθετείται γύψος ή μετεγχειρητική μπότα. Δεν επιτρέπεται η φόρτιση για διάστημα έξι έως οκτώ εβδομάδων μετά τη χειρουργική επέμβαση. Στη συνέχεια χρησιμοποιείται αφαιρούμενος νάρθηκας ή μπότα για άλλες τέσσερις έως έξι εβδομάδες. Εάν χρησιμοποιήθηκαν μεταλλικές καρφίδες K wires για να συγκρατήσουν το τέταρτο και πέμπτο μετατάρσιο στη θέση τους, αφαιρούνται συνήθως σε διάστημα έξι έως οκτώ εβδομάδων μετά τη χειρουργική επέμβαση.
Οι ασθενείς συνήθως μπορούν να αφήσουν την μπότα και να φορέσουν αθλητικό παπούτσι στις 10 έως 12 εβδομάδες. Θα επωφεληθούν συνήθως από ένα πιο άκαμπτο παπούτσι με ένα πάτο υποστήριξης της καμάρας για να μειώσει τις καταπονήσεις στον μέσο πόδι. Μπορεί να συστηθεί φυσικοθεραπεία για την ενδυνάμωση του ποδιού και τη βελτίωση της λειτουργικότητας. Η πλήρης αποθεραπεία μπορεί να διαρκέσει περισσότερο από ένα χρόνο.
Υπάρχουν γενικές επιπλοκές που μπορεί να εμφανιστούν σε οποιαδήποτε χειρουργική επέμβαση. Αυτές περιλαμβάνουν τους κινδύνους που σχετίζονται με την αναισθησία, τις λοιμώξεις, τη βλάβη σε νεύρα και αιμοφόρα αγγεία, την αιμορραγία και τη δημιουργία θρόμβων.
Οι χειρουργικές επεμβάσεις για κακώσεις Lisfranc συνοδεύονται και από επιπλοκές ειδικές για την συγκεκριμένη επέμβαση. Για παράδειγμα, υπάρχει ένα νεύρο που βρίσκεται πολύ κοντά στο σημείο της τομής. Αυτό το νεύρο μπορεί να τραυματιστεί, πράγμα που μπορεί να προκαλέσει μούδιασμα. Ακόμα και αν εμφανιστεί μούδιασμα, αυτό συνήθως δεν είναι επώδυνο και το πόδι αναρρώνει με τον καιρό. Ένα άλλο κοινό πρόβλημα μετά από κάκωση Lisfranc είναι η ανάπτυξη μετατραυματικής αρθρίτιδας στις αρθρώσεις του μέσου ποδός. Αυτό οφείλεται στον εκφυλισμό του χόνδρου στην περιοχή των τραυματισμένων αρθρώσεων. Αυτό μπορεί να οδηγήσει σε πόνο και δυσκαμψία στο μεσαίο τμήμα του ποδιού.
Συχνές ερωτήσεις
Οι πλάκες και / ή οι βίδες παραμένουν στο πόδι μου για πάντα;
Τα μεταλλικά υλικά που τοποθετείται κατά τη διάρκεια της εγχείρησης αφαιρούνται μερικές φορές στους τέσσερις έως έξι μήνες μετά τη χειρουργική επέμβαση. Τα υλικά που τοποθετούνται για αρθρόδεση δεν αφαιρούνται εκτός εάν προκαλούν ενοχλήσεις.
Είναι καλύτερα να μπουν στη θέση τους οι πρόσφατα τραυματισμένες αρθρώσεις ή χρειάζεται να γίνει αρθρόδεση;
Αυτό είναι ένα πολυσυζητημένο θέμα μεταξύ των ορθοπαιδικών. Ένας ασθενής συνήθως θα έχει καλά αποτελέσματα με την επανευθυγράμμιση των οστών και των αρθρώσεων για «απλές» κακώσεις Lisfranc. Πιο σοβαροί τραυματισμοί που οδηγούν σε προφανή μετατόπιση των αρθρώσεων ή κάταγμα που περιλαμβάνει τις επιφάνειες της άρθρωσης ενδεχομένως να αντιμετωπιστούν καλύτερα με αρθρόδεση. Άλλοι παράγοντες που πρέπει να ληφθούν υπόψη περιλαμβάνουν την ηλικία του ασθενούς και οποιαδήποτε προϋπάρχουσα αρθρίτιδα στα πόδια. Ο ειδικός ορθοπαιδικός θα συζητήσει μαζί σας τις επιλογές θεραπείας για να προσπαθήσει να βρει την καλύτερη λύση για τον δικό σας τραυματισμό.
